Ode aan Maria
Van zaterdag 10 tot en met zondag 18 juni 2023 vindt deel 2 van Crapuul in de Kelder plaats in de kelder van Landbouwbelang aan de Maaskade in Maastricht. Bedacht en georganiseerd door gastcurator Corina Karstenberg (kunstenaar/cultuurhistoricus) voor Transport Artspace.
Het artistiek project Crapuul in de Kelder is ontstaan tijdens een kennismakingsgesprek met het bestuur van Transport Artspace, een stichting die het mogelijk maakt om gratis te exposeren in de kelder van Landbouwbelang. Het boek ‘Crapuul. Kroniek van een krottenwijk’ geschreven door Frank Bokern is een inspiratiebron voor het project. Het doel is om meer Maastrichtenaren bekend te maken met een verhaal dat nauw verbonden is met de geschiedenis van Maastricht. Het gaat over oud-bewoners van het Stokstraatkwartier die daar tot in de vijftiger jaren onder erbarmelijke omstandigheden woonden en gedwongen moesten verhuizen. Het Stokstraatkwartier was in die tijd een gebied waar de gegoede burgerij met een boog omheen liep en hun kinderen werden gewaarschuwd om daar niet heen te gaan. Er werd over de bewoners gesproken in termen van ‘asocialen’ en ‘crapuul’, zonder met de mensen zelf te spreken. De gedwongen verhuizing vond plaats naar o.a. De Ravelijn en naar twee blokken woningen in het Wittevrouwenveld, in het kader van ‘onmaatschappelijkheidsbestrijding’ en heropvoeding van gezinnen.
Het doel van dit artistiek project is om oud-bewoners die in dit gebied als kind opgroeiden een gezicht te geven. Letterlijk, doordat van hen collodion-portretten zijn gemaakt, die voor het eerst getoond zijn tijdens de Museumnacht 14 april 2023, met geluidsfragmenten waarin zij in het Maastrichts dialect vertellen over hun ervaringen uit die tijd. De afgedrukte citaten naast de portretten zijn in het Mestreechs, Nederlands en Engels geschreven. Wij hebben in zes uur tijd tijdens de Museumnacht bijna 1000 bezoekers mogen ontvangen. Tijdens de drie weekenden hierop volgend was vanaf dan de expositie gratis te bezoeken.
De betreffende portrettengalerij wordt tevens sinds zaterdag 6 mei prominent geëxposeerd in Boekhandel Dominicanen te Maastricht tot en met zaterdag 24 juni 2023.
Indra Moonen, een fotograaf die gespecialiseerd is in ‘wet plate collodion’ techniek, heeft de portretten gemaakt, met assistentie van de curator Corina Karstenberg. Collodion fotografie is rond dezelfde periode ontwikkeld als die waarin het boek ‘Crapuul’ begint, nl. 1850. Door de gesprekken met de oud-bewoners is het idee ontstaan om als aanvulling op de expositie een hele week vol activiteiten te organiseren, de portretten zijn dan ook weer te zien in de kelder van Landbouwbelang.
Frank Bokern is zo vriendelijk geweest om zijn medewerking te verlenen bij het leggen van contacten met de geïnterviewden en heeft de geluidsfragmenten van de interviews beschikbaar gesteld.
Inez Jeunhomme, die wetenschappelijk onderzoek heeft verricht naar het beleid en de uitvoering van het woonproject De Ravelijn en het toenmalige wijk- en buurthuiswerk in het Wittevrouwenveld, zal met Frank Bokern een deel van het programma invullen. Vorige week hebben Inez Jeunhomme en Corina Karstenberg ter voorbereiding gesprekken gevoerd met (oud-)bewoners van De Ravelijn.
Choreografe Jessica van Rüschen danst de improvisatiedans ‘Ode aan Maria’ onder muzikale begeleiding van Istantblue met bandleider Selim Ayden.
Kunstenaar/dichter LDH (Lars den Hertog) zal tijdens het eerste weekend gedichten voordragen die speciaal voor Crapuul in de Kelder zijn geschreven.
Acteur Maarten Brorens laat pater Castorius Groothuis en mgr. dr. Henri Poels herleven, twee personen die een belangrijke, positieve rol hebben gespeeld in de geschiedenis van het Stokstraatkwartier.